14.02.2022

Шет елде тау-кенқұтқару қызметін көрсетуді ұйымдастыру

Кеншілер мен шахтерлердің еңбегінің қауіпсіздігін -тау-кенқұтқару қызметінсіз елестету мүмкін емес, оның мәртебесінің кәсіби немесе ерікті болуының өзі шарт емес, және оның қай елде жұмыс жасап жатқандығы немесе кәсіпорынның пайдалы қазбаларды өңдеу немесе қазу бойынша жұмыс жасаса да тау- кенқұтқару қызметінің керектігін дәлелдейді.

Өнеркәсіпті дамыған елдердің тау-кенқұтқару қызметтері, жерасты жұмыстарында жұмыс жасап жатқандардың, жұмыскерлердің еңбегінің қауіпсіз жағдайын ұйымдастыру жөніндегі үрдістердің шексіз бөлігі болып табылады және нақты салалық тағайындалуы бар.

Жерасты жағдайларында жұмыс тәжірибесі бар тұлғалармен тау-кенқұтқару қызметтері жинақталады. Аталған факт, яғни тау-кен жұмыстарын жүргізу, соның ішінде шахтылардың тау-кен қазбаларында, кеніштерде авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуде бірқатар ерекшелік шарттары бар жұмыстармен айқындалған. Бұл дегеніміз, тар жердегі жұмыс жағдайлары, көрудің шектілігі, тау- кен қазбаларының ерекше ұзақтылығы, шаңдану, адамның денсаулығына зиянды кеніштік атмосфераның, газдардың және т.с.с. болуы.

Шет елдің кәсіби тау-кенқұтқару қызметтеріне іріктеудің басты шарттары, ол денсаулығы бойынша жарамды және тау-кенқұтқару дайындығының курстарында жетістікепен оқудан өткендер болып табылады, ал тау-кенқұтқару қызметтерінің басшылары нәтижелердің негізінде тиісті не басқа лауазымдарға конкурстан өтеді. Ерікті тау-кенқұтқару қызметтері мен қалыптасуларға, сәйкес келетін дайындық курстарын және медициналық тексеруден өткен, нақты тау-кен кәсіпорнында жұмыс жасайтын жұмыскерлер қабылданады.

Сонымен бірге, батыс елдерінде тау-кенқұтқару жұмыстарын ұйымдастырудың жүйесі, тау-кенқұтқару қызметтерін құрудың кезінде негізгі акцент ерікті қалыптасулардың тарабына берілгендігімен ерекшеленеді, онда әр тау-кен кәсіпорнының тау-кен жұмысшыларынан арнайы оқытылған өзінің ерікті тау-кенқұтқару қызметтері бар, олар тау-кен қазбаларының жағдайында авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге қабілетті, соынмен қатар мұндай қызметтердің жұмыскерлеріне әртүрлі преференциялар мен жеңілдіктер қарастырылған.

Бұл кезде, әр жеке компания тау-кен қазбаларында аварияларды жою үшін өзінің қарауы бойынша қажетті жабдықтар мен жарақтарды және техниканы алады.

Одан басқа, қағида бойынша, тау-кенқұтқару жұмыстарын жүргізуге үйретілген және аварияларды жою бойынша тек қана мамандардан ғана тұратын, соның ішінде кәсіби дайындықты талап ететін, криогенді техниканы және басқа арнайы жабдықтарды қолданумен кәсіби тау-кенқұтқұару қызметтері (дайындық орталықтары) бар.

Зардап шегушілерге алғашқы көмек көрсету әдістеріне, аварияларды жоюдың тәсілдеріне, авариялық-құтқару жабдықтарын зерделеу, қызмет көрсететін кәсіпорындарда мүмкін аварияларды жоюға волонтёрлерді үйрету, зардап шегушілерге алғашқы көмек көрсету және аварияларды жоюәдістеріне басқа саланың жұмыскерлерін үйрету кәсіби тау-кенқұтқұару қызметтерінің (дайындық орталықтарының) негізгі мақсаттары болып табылады. Қызмет көрсететін кәсіпорындармен жасалған келісім-шарттардың есебінен және құтқару жұмыстарын жүргізудің әдістерімен әртүрлі фирмалар мен компаниялардың персоналын оқыту бойынша жүргізілген жұмыстардан түскен кірістермен кәсіби тау-кенқұтқару қызметтері жұмыс істейді.

Олар жеке құрамды дайындау мен қызметті ұйымдастырудың тұрғысында, басқа немесе сондай себептермен бір - бірінен айрықшаланады, бірақ атап айтқанда төтенше жағдай болған жағдайда көпметірлік тереңдіктегі тау- кенқазбаларындағы қалып қойған кеншілерге қажетті және білікті, дер кезіндегі көмекті көрсете алатын тек қана тау-кенқұтару қызметі кепіл болып табылады. Осыған қарағанда шет елдердің кәсіби және ерікті тау-кенқұтқару қызметтерінің құтқару жұмыстарын жүргзуі құтқарушылар үшін де немесе олардың өмірі мен денсаулығына зиян келтірмейтіндей ең аз қауіп-қатермен өткізіледі.

Бұл жағдайда өнеркәсібі дамыған елдердің шахтылары мен кеніштерінің яғни, мониторингі персоналды позиционирленген, авариялық хабарлаудың жүйесі, тау- кен өндірісін басқару мен телеметрия жүйесінің терең енгізілген жоғары технологиялы кәспорындар екендігін атап өткен жөн. Жаппай заманауи тау- кенқазу техникасы енгізілген, ол жерасты жұмыстарында жұмыс жасайтын тау-кен жұмыскерерінің санын азайтуға септігін тигізеді, нақтырақ айтқанда әрекет етуші тау-кенқазбаларының ұзақтылығын қысқартады.

Осылармен қатар, ерікті құтқару командаларын және шахтылардың, кеніштердің персоналына талап етілетін машықтарға жиі оқыту, жоғары қауіп-қатер аумағында дұрыс тәртіпке, көмір және тау-кен индустриясының қауіпсіздік қағидаларына жұмыскерлерді кіріспе және тереңдете оқытудың үрдістері тұрақты жүріп тұрады.